MS
Multiple Sclerose – vaak aanduid als MS – is een ziekte van de hersenen en het ruggenmerg. Hierdoor werken sommige zenuwen minder goed en worden spieren niet goed aangestuurd. Er zijn geen geneesmiddelen tegen, wel medicijnen die de ontwikkeling kunnen vertragen en klachten verminderen. Verschillende deskundigen kunnen patiënten helpen met de problemen om te gaan. De logopedist is daar één van. Die kan advies geven en behandelen bij problemen met spreken en begrijpen, maar ook bij slikproblemen bij eten en drinken.
Ik heb MS
MS is een afkorting van Multiple Sclerose. Het is een ziekte aan het ruggenmerg, waardoor sommige zenuwen minder goed werken. Hierdoor krijgen spieren niet de juiste signalen, en werken de spieren minder goed. Heb je door MS problemen met praten, begrijpen of slikken? Dan kan een logopedist je misschien helpen.
Met welke problemen kun je terecht bij een logopedist?
Misschien herken je de problemen hieronder.
- Je bent snel buiten adem als je praat. Of als je iets eet of drinkt.
- Praten of slikken doet pijn.
- Je kunt niet goed een gesprek voeren. Of een gesprek volgen.
- Je bent snel moe na een gesprek.
- Je stem valt weg in een gesprek.
- Je verslikt je vaak.
- Je hebt moeite met kauwen.
- Je wilt sommige soorten eten niet meer eten.
- Je valt af, en dat wil je niet.
- Je hoest vaak tijdens het eten.
- Je hebt vaak last van slijm in je keel.
Een logopedist kan je hierbij helpen. Het is goed om snel hulp te vragen van een logopedist. Want anders leer je misschien verkeerde gewoonten aan.
Hoe kan een logopedist je helpen?
Een logopedist kan je op verschillende manieren helpen:
- De logopedist onderzoekt wat de oorzaken zijn van je problemen met praten, begrijpen en slikken.
- De logopedist geeft adviezen en oefeningen waardoor praten en slikken makkelijker gaat.
- Kost het praten je te veel energie? Dan kan de logopedist je helpen een hulpmiddel te kiezen.
- Voor problemen met slikken kan de logopedist Neuromasculaire Elektrostimulatie (NMES) gebruiken. Dit is een apparaat dat de spieren kan laten samentrekken door een elektrisch schokje. Dit gebeurt nog niet heel vaak. Maar het lijkt erop dat het goed werkt. Vraag je logopedist of die hiermee werkt.
- De logopedist geeft mensen in je omgeving adviezen over communicatie met jou.
De logopedist werkt samen met de ergotherapeut, fysiotherapeut, diëtist en psycholoog.
Wat kun je zelf doen?
Zelf kun je deze dingen doen als je problemen hebt met praten en slikken:
- Let goed op wanneer je last hebt met praten en slikken. Schrijf het op, en bespreek het met je logopedist.
- Vraag aan je arts of je medicijnen invloed hebben op praten en slikken. Misschien kun je andere medicijnen krijgen.
- Praat langzamer en luider. Als je rustiger praat, heb je meer tijd om de klanken te vormen. Voer een belangrijk gesprek in de ochtend. Dan ben je meestal het meest uitgerust.
- Is het soms lastig om ’s avonds je warme eten te eten? Probeer dan tussen de middag warm te eten. Je hebt dan vaak meer energie.
- Zit goed rechtop. Zo voorkom je dat je je verslikt.
- Eet deze soorten eten liever niet:
- korrelig of hard voedsel
- soep met stukken groente, vlees of pasta (heldere bouillon kan wel)
- yoghurt met muesli
- sappig fruit, bijvoorbeeld een sinaasappel
- Eet koud voedsel, dikkere dranken en zacht voedsel. Bijvoorbeeld een dikke koude soep of een banaan.
- Doe 1 ding tegelijk. Dus niet praten tijdens het eten.